Page 11 - :: สมุดภาพ เมืองระยอง ::
P. 11
และในอดีตก่อนการเกิดขึ้นของถนนสายต่างๆ การเดินทางและการขนส่งสินค้า
ต่างๆ จะใช้การคมนาคมทางนำ้า ผ่านท่าเรือต่างๆ ซึ่งสะดวกกว่าการเดินเท้าผ่านทุ่งหญ้า
หรือทางเกวียน โดยแม่นำ้าและคลองสายสำาคัญของจังหวัดระยอง มีดังนี้ ๑. แม่นำ้า
ระยอง ๒. แม่นำ้าประแส ๓. แม่นำ้าพังราด
ปัจจุบัน จังหวัดระยองแบ่งการปกครองออกเป็น ๘ อำาเภอ คือ ๑. อำาเภอเมือง
ระยอง ๒. อำาเภอบ้านค่าย ๓. อำาเภอแกลง ๔. อำาเภอปลวกแดง ๕. อำาเภอบ้านฉาง
๖. อำาเภอวังจันทร์ ๗. อำาเภอเขาชะเมา และ ๘. อำาเภอนิคมพัฒนา
เมื่อ พ.ศ. ๒๔๕๔ ช่วงต้นรัชสมัยพระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัว
จังหวัดระยองยังเรียกว่า เมืองระยอง แบ่งการปกครองออกเป็น ๓ อำาเภอ คือ อำาเภอ
เมือง (ชื่อเดิม อำาเภอท่าประดู่) อำาเภอบ้านค่าย (ชื่อเดิม อำาเภอไผ่ล้อม) และอำาเภอ
แกลง (เดิมเป็นเมืองแกลง ขึ้นกับเมืองจันทบุรี) ต่อมาเขตพื้นที่การปกครองได้มีการ
เปลี่ยนแปลง โยกย้าย ตั้งขึ้นใหม่ หรือถูกยุบ ตามการเปลี่ยนแปลงเขตอำาเภอ เช่น ตำาบล
กระเฉท เคยอยู่ในเขตอำาเภอแกลง ย้ายไปอยู่ในเขตอำาเภอบ้านค่ายช่วงหนึ่ง ก่อนโยก
มาขึ้นกับอำาเภอเมือง หรือตำาบลบ้านเก่า ถูกยุบไปรวมกับตำาบลตาขัน ทำาให้ชื่อบ้านเก่า
ที่เป็นชื่อที่พบในเอกสารประวัติศาสตร์ตั้งแต่สมัยอยุธยาหายไป สำาหรับสภาพพื้นที่และ
เศรษฐกิจของทั้ง ๓ อำาเภอ ในราว พ.ศ. ๒๔๘๐ หลังการเปลี่ยนแปลงการปกครองฯ
เป็นข้อมูลที่ราชบัณฑิตยสถานได้รวมรวมไว้ มีดังนี้
อำาเภอเมืองระยอง
เป็นที่ตั้งศำลำกลำงจังหวัด...ภูมิประเทศทำงตะวันออก และตะวันตกเป็นที่สูง
มีเขำบ้ำง ตอนกลำงเป็นที่รำบต�่ำ บำงแห่งเป็นที่ลุ่มท�ำนำได้ ...มีประเพณีห่มผ้ำพระเจดีย์
ในเดือน ๑๒ อีกอย่ำงหนึ่ง มีกำรเล่นไหว้ฝังศพในเดือน ๕ เดือน ๖ เรียกว่ำ ศพโต๊ะ
ของพวกถือศำสนำอิสลำม พลเมือง...ท�ำไร่ข้ำว ท�ำนำ ท�ำไม้ ท�ำน�้ำมันยำง ตัดหวำย ท�ำสวน
และกำรประมง ...มี ๑๕ ต�ำบล คือ ๑. ท่ำประดู่ ๒. แกลง ๓. ตรอกยำยชำ ๔. ตะพง ๕. ทับมำ
๖. นำตำขวัญ ๗. น�้ำคอก ๘. เนินพระ ๙. บ้ำนแลง ๑๐. ปำกน�้ำ ๑๑. พลำ (ปัจจุบันขึ้น
อ.บ้านฉาง) ๑๒. เพ ๑๓. ส�ำนักกระท้อน (ปัจจุบันขึ้น อ.บ้านฉาง) ๑๔. หนองบัว
(ปัจจุบันขึ้น อ.บ้านค่าย) ๑๕. ห้วยโป่ง
อำาเภอบ้านค่าย ตั้งขึ้นราว พ.ศ. ๒๔๔๔
ตั้งที่ว่ำกำรที่ ต.บ้ำนค่ำย ...มีทำงรถยนต์จำกเมืองไปถึงอ�ำเภอ ระยะทำง
รำว ๑๕ กม. ทำงแม่น�้ำระยองก็ไปได้ ภูมิประเทศเป็นที่ดอน ตอนลุ่มแม่น�้ำระยอง
เป็นที่รำบ เหมำะแก่กำรท�ำนำ พลเมือง...ท�ำนำ ท�ำสวนเป็นพื้น มีท�ำไต้ ชัน น�้ำมันยำง
ตัดหวำย และตัดไม้ขำยบ้ำง กำรรื่นเริงของชำวอ�ำเภอนี้คือ ลงลำนนวดข้ำว ...หำ
กระบือที่ฝีเท้ำเร็วมำย�่ำข้ำวแข่งกัน ร้องเพลงแก้กัน เสร็จแล้วก็เลี้ยงอำหำรกันอย่ำง
สนุกสนำน ...มี ๑๑ ต�ำบล คือ ๑. บ้ำนค่ำย ๒. กระเฉท (ปัจจุบันขึ้น อ.เมืองระยอง)
สมุดภาพเมืองระยอง 9
