Page 11 - ประมวลภาพเก่า งานศิลป์ และข้าวของจังหวัดระนอง
P. 11
เมืองระนอง และในคราวเดียวกัน ยังทรงพระกรุณา
โปรดเกล้าฯ พระราชทานบรรดาศักดิ์นายคอซิมก๊อง
บุตรชายของพระยารัตนเศรษฐี (คอซู้เจียง) เป็น
หลวงศรีโลหภูมิพิทักษ์ ตำาแหน่งผู้ช่วยราชการเมือง
ระนองด้วย
เมืองระนองจึงมีความเจริญรุ่งเรืองมาก มีผู้คน
จากพื้นที่ต่างๆ และโดยเฉพาะชาวจีนอพยพเข้ามา
ตั้งหลักแหล่งค้าขายและทำาเหมืองแร่ดีบุกเป็นจำานวน
มาก ดังปรากฏในพระบรมราชโองการตั้งพระยารัตน
เศรษฐี (คอซู้เจียง) ความตอนหนึ่งว่า “...เมืองระนอง
แต่ก่อนเป็นเมืองขึ้นเมืองชุมพร บ้านเมืองก็อยู่ใน
ดงรกร้างหาเป็นภูมิฐานบ้านเมืองไม่... ...พระรัตน
เศรษฐีชักชวนเกลี้ยกล่อมไทยจีนให้มาตั้งบ้านเรือน
ทำามาหากินอยู่เย็นเป็นสุข บ้านเมืองบริบูรณ์มั่งคั่งขึ้น
กว่าแต่ก่อนมาก...” ต่อมาในรัชสมัยพระบาทสมเด็จ
พระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว เมื่อ พ.ศ. ๒๔๒๐ ทรง
พระกรุณาโปรดเกล้าฯ แต่งตั้งพระศรีโลหภูมิพิทักษ์
(คอซิมก๊อง) ผู้ช่วยราชการเมืองระนอง ผู้บุตรเป็น
พระยารัตนเศรษฐี ผู้ว่าราชการเมืองระนอง ถึง พ.ศ. พระยาดำารงสุจริตมหิศรภักดี (คอซู้เจียง) เจ้าเมืองระนอง
๒๔๓๓ พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว ระหว่าง พ.ศ. ๒๓๙๗ - ๒๔๒๐
เสด็จประพาสแหลมมลายูโดยเรือพระที่นั่งสุริยมณฑล
จากกรุงเทพฯ ไปยังเมืองชุมพร จากนั้นได้เสด็จทาง
สถลมารคจากเมืองชุมพรต่อไปยังเมืองกระบุรี เมืองระนอง เพื่อเสด็จประพาสหัว
เมืองชายทะเลตะวันตกในพระราชอาณาเขต แล้วจึงเสด็จพระราชดำาเนินต่อไปยัง
เกาะหมาก และประเทศสิงคโปร์ ในการเสด็จประพาสครั้งนั้น พระบาทสมเด็จพระ
จุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัวได้ทอดพระเนตรสภาพบ้านเมือง ชีวิตความเป็นอยู่ของราษฎร
ตลอดทั้งกิจการต่างๆ ภายในเมืองระนอง นับเป็นพระมหากรุณาธิคุณต่อเมืองระนอง
เป็นล้นพ้น
ครั้นถึง พ.ศ. ๒๔๓๙ เมื่อมีการปฏิรูปการปกครองหัวเมืองเป็นแบบมณฑล
เทศาภิบาล เมืองระนองได้ผนวกเข้ามาอยู่ในระบบมณฑลเทศาภิบาล คือ มณฑล
เทศาภิบาลภูเก็ต ร่วมกับเมืองภูเก็ต กระบี่ ตรัง ตะกั่วป่า และพังงา แล้วทรงพระ
กรุณาโปรดเกล้าฯ ให้เลื่อนพระยารัตนเศรษฐี (คอซิมก๊อง) เจ้าเมืองระนองในเวลา
นั้นขึ้นเป็นพระยาดำารงสุจริตมหิศรภักดี ตำาแหน่งสมุหเทศาภิบาลมณฑลชุมพร และ
พระราชทานบรรดาศักดิ์เลื่อน พระบริรักษ์โลหวิสัย (คออยู่หงี่) บุตรชายผู้ใหญ่ของ
พระยาดำารงสุจริตมหิศรภักดี (คอซิมก๊อง) ขึ้นเป็นพระยารัตนเศรษฐี ผู้ว่าราชการ
เมืองระนองแทน
สมุดภาพเมืองระนอง 9
ranong hirest.indd 9 2/20/2562 BE 12:55
