Page 209 - สมุดภาพ กรมทางหลวง ยุคแรก เนื่องในโอกาส ๑๐๙ ปี กรมทางหลวง ๒๔๕๕-๒๕๖๔
P. 209
ี
ชาวบ้านช่วยมัดกับเฝือกเสร็จแล้วยังสามารถยืนถ่ายรูปกับซาก ก็ได้มาเฝ้าอยู่ท่วังไกลกังวลด้วย ครั้นคนของกรมรถไฟหลวง
�
ั
ั
เคร่องบินได้ แถมยังเดินเท้าบุกป่าฝ่าดงกว่าจะได้น่งเกวียนน่งรถ ไม่กล้าจัดขบวนรถให้ตามท่ทางวังส่งไป เพราะกลัวอานาจนาย
ื
ั
ี
ี
ต่อรถไฟจนมาถึงกรุงเทพ แล้วเข้ารักษาตัวที่โรงพยาบาลศิริราช พันเอกพระวิสดารดุลยะรัถกิจ อธิบดีกรมรถไฟคนใหม่ท่รัฐบาล
ี
เพียงเดือนเศษเท่านั้นก็หายเป็นปกติ เพิ่งส่งมารับต�าแหน่งมากกว่า เจ้ากาจึงอาสาท่จะไปกับท่าน
ี
ฉายาวิศวกรกระดูกเหล็กคงได้มาแต่บัดนั้น ช้น น�าทหารรักษาวังไปยึดหัวรถจักรและรถโบก้โดยสารจาก
ิ
คร้นถึงพ.ศ. ๒๔๗๕ ได้เกิดเหตุใหญ่ในบ้านเมือง ทหาร สถานีวังก์พงก่อนถึงปราณบุรี ใต้ลงไปจากหัวหิน ๒๐ กิโลเมตร
ั
�
ี
่
ในนามคณะราษฎรเข้ายดอานาจเปลยนแปลงการปกครอง ซึ่งพวกคนรถไฟที่นั่นก็ยอมหลีกทางให้โดยดี
ึ
ั
แผ่นดิน หลังจากน้นก็มีการโยกย้ายข้าราชการมากมายท้งทหาร เม่อพร้อมแล้ว รถไฟขบวนพิเศษก็ออกเดินทางจาก
ื
ั
และพลเรือน เป็นเหตุให้เจ้ากาวิละวงศ์ต้องจากกรมทางหลวงมา สถานีหัวหินลงใต้ โดยเจ้ากาเป็น พขร. ด้วยตนเอง ให้ทหารรักษาวัง
สังกัดกระทรวงวัง มีต�าแหน่งเป็นนายช่างพิเศษกรมวังนอก ๑ หมู่ เป็นคนโยนฟืนและเป็นช่างไฟหน้าเตา ขบวนรถถึงสถานี
ถัดมาในปี ๒๔๗๖ คณะกู้บ้านกู้เมืองน�าโดยพลเอก ประจวบแล้วไปต่อไม่ได้ เพราะถูกต�ารวจร่วมกับพนักงานรถไฟ
พระองค์เจ้าบวรเดชได้เคล่อนทัพทหารหัวเมืองจากโคราชมา และพวกข้าราชการฝ่ายท่ประจบรัฐบาล รวมตัวกันได้กลุ่มหนึ่ง
ี
ื
ี
ั
ุ
่
หยดทดอนเมือง หวงขู่ให้รฐบาลคณะราษฎรลาออก แต่รฐบาล มาวางเครื่องกีดขวางรางไว้ แล้วจะขอปลดอาวุธ
ั
ั
ั
ี
ิ
ั
�
เลือกท่จะรบให้แตกหัก เวลาน้นพระบาทสมเด็จพระปกเกล้าฯ ม.จ.ศุภสวัสด์ทรงออกคาส่งให้ทหารรักษาวังติดดาบ
่
ึ
ั
ิ
ี
และพระบรมราชินีประทับท่พระราชวังไกลกังวล หม่อมเจ้าวิบูลย์ และเลงปนใสจงชะงกอย จนหมอมเจาทองเตม ทองแถม ขาหลวง
้
ื
็
่
ู
้
่
สวัสดิ์วงศ์ สวัสดิกุล ราชเลขานุการในพระองค์ได้กราบบังคมทูล ทรงมาไกล่เกลี่ยไม่ให้ยิงกัน หลังการเจรจา ทหารรักษาวังยอมให้
ี
ั
ขอให้เสด็จแปรพระราชฐานไปประทับท่บางปะอิน พระเจ้าอยู่หัว พวกน้นค้นขบวนรถเพื่อแสดงความบริสุทธิ์ใจว่าไม่มีทหารฝ่าย
ั
ิ
ั
ื
่
ี
ั
รบสงวาไปทาไมกนบางปะอน ไปใหบวรเดชจับหรอ แลวทรงเรยก พระองค์บวรเดชปะปนมาด้วย แต่ฝ่ายค้นก็ร้อข้าวของกระจุย
่
้
้
ื
�
�
หลวงศรสุรการ นายทหารราชองครักษ์ ให้ไปแจ้งให้ทั้งสองฝ่าย กระจายเหมือนแกล้ง แต่เมื่อไม่พบอะไรก็จายอมหลีกทางให้
รู้ว่าจะทรงเป็นกลาง ไม่เข้ากับฝ่ายใดทั้งสิ้น ขบวนรถ เมื่อออกจากประจวบมาแล้ว ทราบว่ามีค�าสั่งให้ระเบิด
�
ั
ี
วันที่ ๑๗ ตุลาคม ๒๔๗๖ เมื่อทรงทราบข่าวว่ารัฐบาล สะพานรถไฟเสียตั้งแต่ก่อนถึงสถานี แต่ผู้ท่รับคาส่งแสร้งโง่ แกล้ง
ั
จะส่งท้งรถไฟและเรือรบไปหัวหินเพื่อกราบบังคมทูลเชิญให้เสด็จ จุดระเบิดให้หลังจากที่รถไฟแล่นผ่านมาแล้ว
กลับพระนคร จึงทรงตัดสินพระทัยจะเสด็จไปสงขลาในค�่าคืนนั้น ถึงชุมพร ขบวนรถยังถูกกักท่สถานีอีก พระราชญาติ
ี
ั
�
ึ
เอง โดยเสด็จออกทางชายหาดหน้าวังไกลกังวลโดยเรือบด ข้น รักษาต้องมาออกคาส่งปล่อยให้เดินทางต่อไปได้ ต่อมาท่าน
ั
ี
ั
ู
ั
่
ี
่
ุ
ุ
ั
ประทบเรอพระทนงศรวรณม่งลงใต้ นอกจากพระเจ้าอย่หวกบ ข้าหลวงคนน้ถูกปลดเพราะรัฐบาลไม่พอใจ หลายปีหลงจากนั้น
ั
ื
พระราชินีแล้ว มีผู้ตามเสด็จอีกเพียง ๑๐ คน มีพลประจ�าเรือพร้อม ยังได้ยัดข้อหากบฏให้อีก ศาลพิเศษอยุติธรรม พ.ศ. ๒๔๘๒
ทหารรักษาวังอีก ๗ นาย อาวุธมีเพียงปืนกลมือเท่านั้น พิพากษาให้จ�าคุกตลอดชีวิต
ื
เรือศรวรุณจัดเป็นเรือยามฝั่งขนาดไม่ใหญ่นัก ใช้เคร่อง อย่างไรก็ดี ก่อนท่ขบวนรถจะถึงสุราษฎร์มีข่าวว่า
ี
น�้ามันก๊าด ความเร็ว ๑๕ น็อต (๒๗ กม./ชม.) ไม่มีเข็มทิศและ นายกรัฐมนตรียินยอมตามโทรเลขของสมุหราชองครักษ์ ให้
ึ
ี
ี
ึ
่
้
แผนท่เดินเรือทะเลลึก ในขณะท่สงขลาอยู่ห่างออกไปถึง ๖๕๐ ปล่อยขบวนรถผ่านตลอด เจ้ากาซงมีอาการไข้ขนสูงถง ๑๐๔
ึ
ี
�
ื
กม. พอเดินทางฝ่าคล่นลมมาเช้าท่ปากนาชุมพรก็ต้องจอด ส่ง ฟาเรนไฮต์ และไม่ค่อยได้กินข้าวกินนาจึงได้พักผ่อน ให้คนอ่น
�
้
ื
้
ึ
คนเข้าเมืองไปขอน�ามันจากข้าหลวง แล้วส่งอีกส่วนหน่งไปหา ขับรถจักรต่อไปจนถึงสงขลา
้
ั
อาหาร พวกน้กลับมาพร้อมปิ่นโตเพียงเถาเดียว แบ่งกันได้คนละ ส่วนเรือพระท่น่งศรวรุณน้นโชคดี ได้พบกับเรือสินค้า
ั
ี
ี
เล็กละน้อย ต้องคอยอยู่นานเพราะน�ามันก๊าดของทางราชการ ช่อวลัยของบริษัทอิสต์เอเชียติกกลางทะเลลึกในตอนเช้าวันท ี ่
ื
้
มีไม่พอ พระราชญาติรักษาข้าหลวงต้องให้คนไปเท่ยวกว้านซ้อ สาม กัปตันชาวเดนมาร์กได้ทูลเชิญให้พระเจ้าอยู่หัวและพระ
ื
ี
ท่วเมืองกว่าจะได้ตามท่ต้องการ หลังจากส่งเสบียงและเติมนามัน ราชินีเสด็จข้นประทับบนเรือ พร้อมกับบรรดาผู้ตามเสด็จและ
้
ี
�
ึ
ั
เต็มถังแล้ว เรือศรวรุณก็ออกเดินทางต่อไป แม้สภาวะคลื่นลมจะ ลูกเรือทุกคน แล้วพ่วงเรือศรวรุณไว้ท้าย ว่งย้อนกลับไปส่งยัง
ิ
แรงยิ่งขึ้นก็ตาม สงขลาโดยปลอดภัย
ส่วนเจ้านายอีกหลายพระองค์ท่ประทับท่หัวหินยัง เจ้ากาวิละวงศ์ ณ เชียงใหม่ ไม่มีดวงจะต้องไปติดคุกติด
ี
ี
ั
�
ั
ตกค้างอยู่ ท้งสมเด็จกรมพระยาดารงฯ และสมเด็จกรมพระยานริศฯ ตะรางเพราะเป็นฝ่ายเจ้าในข้อหากบฏต่อรัฐบาล เพราะรฐบาล
ฯลฯ ไม่สามารถโดยเสด็จทางเรือได้ และยังมีข้าหลวงมหาดเล็ก เพ่งเล็งแต่ ม.จ.ศุภสวัสดิ์ ซึ่งหนีไปปีนังพร้อมๆ กับเสด็จพ่อและ
หลายสิบคน กับทหารรักษาวัง ๒ กองร้อยอีกด้วย พระเจ้าอยู่หัว เจ้านายทุกพระองค์แล้ว แต่เจ้ากาก็ถูกแขวนอยู่จนกระทั่ง พ.ศ.
ิ
ั
ได้รับส่งไว้ให้ ม.จ.ศุภสวัสด์วงศ์สนิท สวัสดิวัตน หรือท่านชิ้น ท่าน ๒๔๗๘ จึงได้ย้ายไปท�างานที่กรมโยธาเทศบาล พ.ศ.๒๔๘๐ ได้
ผู้นี้ทรงเป็นพระเชษฐาของพระราชินี และเป็นผู้บังคับการกอง ไปเป็นนายช่างภาค ก�ากับการภาคอีสาน พ.ศ.๒๔๘๕ เป็นนาย
ทหารรักษาวัง ให้จัดการหารถไฟตามไปด้วยกันทั้งหมด ช่างก�ากับเขต นครราชสีมา พ.ศ. ๒๔๘๖ ย้ายกลับมาสังกัดกรม
ึ
เวลานั้น เจ้ากาวิละวงศ์ ณ เชียงใหม่ ซ่งอยู่ระหว่าง ทางหลวง พ.ศ. ๒๔๘๗ จึงมีค�าสั่งให้ย้ายไปเป็นนายช่างหัวหน้า
�
ทางานสารวจเส้นทางจากประจวบไปด่านสิงขร พอมีข่าวไม่ด ี กองก่อสร้างประจ�าจังหวัดเพชรบูรณ์
�
207 I 207
