Page 12 - สมุดภาพเมืองตาก

อุโบสถวัดดอยขอยเขาแกว ตั้งอยู ี่ตําบลแม อ งขวาของแมนํ้าป งตรงขามกับตัวเมืองตาก มีหลัก านวาเปน ี่ตั้งของกอง ัพไ ย
สําหรับตั้งรับกอง ัพพมาในสมัยกรุง นบุรี กลาวกันวาสมเด็จพระเจาตากสินมหาราชได รงบูรณป ิสังขรณวัดนี้เมื่อคราวเสด็จกลับ
จากราชการ ัพเมืองเชียงใหม เมื่อ พ.ศ. ๓๑

ลวงถ งยุคกรุงรัตนโกสิน ร ในรัชสมัยพระบา สมเด็จพระพุ เลิศหลานภาลัย มีพระราชดําริวาตัวเมืองตากเดิมมี
แมนํ้าป งเปนแควใหญขวางกั้นอยูดานหลัง ในยามถอย ัพยอมไดรับความลําบาก ควรจะยายเมืองขามมาตั้งยังอีก ากหน ่ง
เพื่อใหแมนํ้าเปนเสมือนคูเมืองขนาดใหญอยูดานหนา ขาศ กจะเขาตีไดลําบาก และการสงกอง ัพไปชวยหรือถอย ัพหนีขาศ ก

ก็สามารถ ําไดสะดวก ดังนั้น จ ง รงพระกรุณาโปรดเกลา ใหยายตัวเมืองตากจากบริเวณบานป ามะมวง ี่ตั้งอยูเดิม
มาตั้งใหม ี่บานระแหง าง ง ายของแมนํ้าป ง คือ ี่ตั้งของตัวเมืองตากในป จจุบัน

ดวย ําเลของเมืองตากเมื่อยายมาอยู ี่ตําบลระแหงแลวก็เปนชัยภูมิ ี่ดี แมจะไมเคยไดใชงานเพื่อตั้งรับขาศ ก
เหมือนดังความตั้งใจเมื่อแรกเริ่ม แตไดกลายเปนจุดแวะพักของ ูคน ี่สัญจรไปมาคาขายระหวางเมืองเหนือกับกรุงเ พ
อยูมิไดขาด มีพอคาวานิชมาตั้งรกราก ี่เมืองตากมากข ้น สินคา ี่เมืองตากมีความหลายหลากและลํ้าสมัยกวาเมืองอื่น ั้งนี้

ดวยมาจากกรุงเ พ างหน ่ง เชียงใหม ลําปาง างหน ่ง และมาจากเมืองเมาะตะมะอีก างหน ่ง ําใหเมืองตากกลายเปน
ศูนยกลาง างการคา ี่อยูก ่งกลางระหวางภาคเหนือกับภาคกลาง บังเกิดความมั่งคั่ง างการคา ี่เริ่มสรางความเจริญรุงเรือง
ใหกลับมาอีกครั้ง

เมื่อครั้งป ิรูปการปกครอง พ.ศ. ๔๓ เมืองตากไดรับการจัดรูปแบบการปกครองเปนอยางใหม ยกเลิกการปกครอง
แบบกินเมือง แลวใหมี ูวาราชการจังหวัด ี่คอยรับการกํากับจากสวนกลางเขามาดูแล มีพระยาสุจริตรัก า อวม สุจริตจัน ร

เปน ูวาราชการคนแรก และไดถูก นวกรวมเขาเปนมณ ลนครสวรรค เมื่อ พ.ศ. ๔๓๘ รวมกับเมืองนครสวรรค เมืองชัยนา
เมืองกําแพงเพชร เมืองมโนรมย เมืองพยุหะคีรี เมืองสรรคบุรี และเมืองอุ ัย านี จนถ ง พ.ศ. ๔ ในรัชสมัยพระบา สมเด็จ
พระมงกุ เกลาเจาอยูหัว รงพระกรุณาโปรดเกลา ใหเปลี่ยนจาก เมืองตาก เปน จังหวัดตาก และเมื่อคณะรา ร
กอการเปลี่ยนแปลงการปกครอง เมื่อ พ.ศ. ๔ จ งไดยกเลิกรูปแบบการปกครองแบบมณ ลเ ศาภิบาลลงไป

๑ สมุดภาพเมืองตาก