Page 14 - :: สมุดภาพกรมทางหลวง เล่ม ๒ ::

ส่วนการโยธาหัวเมือง ซึ่งมีข้าหลวงโยธาอยู่ในเวลานี้นั้น ให้เลือกหาบุคคลผู้ช�านาญในการช่าง
(อินยิเนีย) ไปประจ�าอยู่มณฑลละนายหนึ่งฤๅกว่านั้นตามแต่จะสมควร ให้มีน่าที่เปนผู้ด�าริห์แลแนะน�า

การโยธา แลการบ�ารุงฤๅท�าทางไปมาทั้งบกแลน�้าทั้งปวง ในจังหวัดมณฑลนั้นๆ ส่วนการที่จะกระท�าให้
ส�าเร็จไปนั้น ให้มณฑลฤๅเมืองเปนผู้ท�าตามความแนะน�าของนายช่างนั้น
เมื่อได้จัดระเบียบลงดังนี้แล้ว นามของกระทรวง ที่เรียกว่ากระทรวงโยธาธิการนั้น หาตรงกับ

รูปการณ์ไม่ ให้เปลี่ยนนามกระทรวงโยธาธิการ เปนกระทรวงคมนาคมสืบไป ให้เจ้าน่าที่ทั้งปวงรับสั่งการ
ต่อกันในวันที่ ๑ เมษายน รัตนโกสินทรศก ๑๓๑

ประกาศมา ณ วันที่ ๒๗ มีนาคม รัตนโกสินทรศก ๑๓๐ เปนวันที่ ๕๐๓ ในรัชกาลปตยุบันนี้

ช่วงเวลาตั้งแต่วันที่ ๒๘ กรกฎาคม พุทธศักราช
หม่อมอนุรุธเทวา ๒๔๕๗ ถึงวันที่ ๑๑ พฤศจิกายน พุทธศักราช ๒๔๖๑
(ม.ร.ว.สายหยุด สนิทวงศ์) ทุกประเทศทั่วโลกเผชิญกับสงครามโลกครั้งที่ ๑
พระยาสวัสดิ์วรวิถี
อธิบดีกรมทางหลวงคนแรก ระยะแรกสยามวางตัวเป็นกลาง จนกระทั่งวันที่ ๒๒
กรกฎาคม พุทธศักราช ๒๔๖๐ จึงได้ประกาศสงคราม
Mom Anurutthewa กับเยอรมนีและออสเตรีย-ฮังการี วิศวกรของกรมทาง
(MR Saiyut Sanitwong).
Later titled Phraya และกรมรถไฟหลวงซึ่งเป็นชนชาติศัตรูถูกควบคุม
Sawatworawithi, ตัวเป็นเชลยและปลดออกหลายคน พระบาทสมเด็จ
he was the first Director of พระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัวจึงทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ
the Department of Highways.
ให้รวมกรมทางเข้ากับกรมรถไฟหลวง เพื่อจะได้ใช้
ต่อมาทรงมีพระราชด�าริว่ากรมทางเป็น วิศวกรร่วมกัน เมื่อวันที่ ๓๐ กรกฎาคม พุทธศักราช
กรมใหญ่มีราชการทวีมากขึ้น สมควรจะเลื่อนต�าแหน่ง ๒๔๖๐ ช่วงระยะเวลานี้มีนายช่างเอกเป็นหัวหน้า
๕
หัวหน้าขึ้นเป็นอธิบดีแล้วให้มีที่ปรึกษาอีกนายหนึ่ง กรมทาง
จึงทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ ให้ตั้งหม่อมอนุรุธเทวา กรมทางรวมอยู่กับกรมรถไฟหลวงได้ประมาณ
(หม่อมราชวงศ์สายหยุด สนิทวงศ์) เป็นอธิบดีกรม ๑๖ ปี ถึงวันที่ ๑ มิถุนายน พุทธศักราช ๒๔๗๖
๒
ทางหลวงคนแรก และตั้งมิสเตอร์คาร์โล อัลเลกรี (Carlo พระบาทสมเด็จพระปกเกล้าเจ้าอยู่หัวก็ทรงพระกรุณา
Allegri) อินยิเนียใหญ่กรมโยธา เป็นที่ปรึกษากรมทาง โปรดเกล้าฯ ให้ยุบกรมทางเป็น “กองวิศวกรรมโยธา”

เมื่อวันที่ ๑๓ เมษายน พุทธศักราช ๒๔๕๕ ๓ ขึ้นกับกรมนคราทร กระทรวงมหาดไทย ตามพระราช
จากนั้นในวันที่ ๓๐ กันยายน พุทธศักราช กฤษฎีกาจัดวางระเบียบกรมในกระทรวงมหาดไทย
๒๔๕๗ ทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ ให้โอนแผนกทางน�้า พุทธศักราช ๒๔๗๖ มีพระพิศาลสุขุมวิท (ประสบ
๖
และการอื่นๆ ซึ่งเกี่ยวกับทางน�้าของกรมทาง กระทรวง สุขุม) เป็นเจ้ากรมนคราทร
คมนาคม ไปสังกัดกระทรวงเกษตราธิการ แล้วตั้งขึ้น ต่อมาเมื่อวันที่ ๑ เมษายน พุทธศักราช

เป็นกรมส�าหรับจัดการส่งน�้าไปท�าการเพาะปลูก เรียก ๒๔๗๗ กองวิศกรรมโยธาเปลี่ยนชื่อเป็น “กองทาง”
ชื่อกรมใหม่นี้ว่า กรมทดน�้า (กรมชลประทาน) กรมทาง ขึ้นอยู่กับกรมโยธาเทศบาล สังกัดกระทรวงมหาดไทย
๔
จึงเหลืออยู่แต่กองทางบกเพียงอย่างเดียว มีเจ้ากรม ตามพระราชบัญญัติโอนอ�านาจหน้าที่เกี่ยวกับการสร้าง

เป็นหัวหน้า และบ�ารุงรักษาทางหลวง พุทธศักราช ๒๔๗๗ มี
๗

12 I 12